Dung môi là một loại hóa chất tồn tại dưới dạng chất lỏng hoặc chất khí. Nó có thể hòa tan hoặc chiết xuất thành các chất khác. Mỗi chất khác nhau có thể hòa tan trong một thể tích dung môi nhất định ở một nhiệt độ quy định.

Dung môi được chia thành hai cách là dung môi hữu cơ-dung môi vô cơ và loại thứ 2 là dung môi phân cực–dung môi không phân cực. 

Hầu hết dung môi hữu cơ được dùng phổ biến trong các ngành công nghiệp như sản xuất dược phẩm, mỹ phẩm, nước hoa, làm chất pha loãng sơn, chất tẩy sơn móng tay, tẩy keo, các chất tẩy rửa, tẩy rửa khô… Việc sử dụng các dung môi vô cơ (trừ nước) thường được giới hạn trong nghiên cứu hóa học và một số quy trình công nghệ.

Khi hòa tan tạo thành dung dịch, các phân tử dung môi tương tác với các phân tử chất tan làm chúng tách rời ra và đi vào dung môi. Trong quá trình này, nhiệt độ sẽ tăng lên. Tuy nhiên, bên cạn đó cũng có một số quá trình hòa tan lại làm nhiệt độ giảm xuống. Quá trình hòa tan tạo thành hệ chất tan – dung môi thường có tính ổn định nhiệt động cao hơn. Nhìn chung, các hằng số điện môi của dung môi công nghiệp phản ánh sơ bộ tính phân cực của dung môi. Tính phân cực mạnh của nước tiêu chuẩn là ở 20°C, khi đó hằng số điện môi sẽ là 80,10. Còn lại các dung môi công nghiệp có hằng số điện môi nhỏ hơn 15 thường được coi là không phân cực.

Lợi ích của việc sử dụng dung môi công nghiệp trong sản xuất và đời sống

Hóa chất được sử dụng phổ biến nhất là Acetone, Butyl Acetate, cồn công nghiệp, Methanol, Toluene, IPA – iso propyl alcohol… hầu hết các dung môi này đều ở dạng chất lỏng trong suốt, không mùi hoặc mùi đặc trưng, có một số có mùi thơm nhẹ. Dung môi công nghiệp thực sự không thể thiếu trong các ngành công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ. Dung môi công nghiệp rất quan trọng đối với hiệu quả của nhiều sản phẩm mà người tiêu dùng sử dụng hàng ngày chẳng hạn như:

• Dung môi công nghiệp được sử dụng trong sản xuất sơn: Dung môi được sử dụng để giữ nhựa và bột màu nằm ở dạng lỏng. Một số loại dung môi khác nhau được sử dụng để sản xuất loại sơn này. Lượng dung môi trong sơn sản phẩm chiếm tới 40-50% khối lượng sơn.

• Sử dụng dung môi công nghiệp trong sản xuất mực in: nhiều loại mực sử dụng loại dung môi này để in chữ, in màu trong những trang giấy từ tạp chí đến bao bì thực phẩm và nhãn, dựa vào dung môi được sử dụng đúng cách, giữ nguyên vị trí, và đạt được màu sắc sống động của chúng. Chất xúc tác toluene được sử dụng làm dung môi mực in trong một loại tạp chí chuyên ngành, bởi vì nó bay hơi nhanh chóng để ngăn ngừa sự bôi trơn và chất thải toluene còn sót lại dễ dàng tái chế.
• Các ứng dụng chăm sóc sức khoẻ: dung môi công nghiệp được sử dụng trong chế biến dược phẩm và điều chế nhiều loại thuốc mà chúng ta sử dụng ngày nay như penicillin, aspirin, thuốc xổ ho, thuốc mỡ.
• Công nghiệp Ô tô: dung môi công nghiệp giúp làm sạch rửa sạch bụi bẩn từ kính chắn gió. Nó loại bỏ các vết bẩn xuất hiện trên kính chắn gió và cũng được sử dụng trong nhà trong các sản phẩm làm sạch cửa sổ.

• Sản phẩm làm sạch: dung môi công nghiệp Ethyl glycol có hiệu quả cao như là một thành phần hoạt động của các chất làm sạch bề mặt kính, sàn và các chất làm sạch bề mặt cứng khác. Các dung môi có khả năng tương thích nước tốt, khả năng thanh toán cao đối với dầu mỡ và khả năng phân huỷ sinh học tốt.
• Các sản phẩm chăm sóc cá nhân: nhiều sản phẩm mỹ phẩm được sản xuất dựa vào dung môi công nghiệp để làm tan các thành phần và cho phép chúng hoạt hiệu quả. Chúng được sử dụng trong kem dưỡng da, bột và kem cạo râu để cung cấp sự phù hợp thích hợp cho sản phẩm. Ví dụ: Ethanol được sử dụng để sản xuất nước hoa hay Ethyl acetate hoặc axeton được sử dụng trong sản xuất sơn móng tay, chất tẩy móng tay.